Hangi kök hücre kaynağı en iyisidir?
Kök hücrelerin her 3 kaynağı da aynı amaç için kullanılır: Hastaya sağlıklı kan hücrelerine dönüşecek olan sağlıklı kök hücreleri vermek. Her kaynağın avantajı ve dezavantajı olabilir, ancak (yukarıda belirtildiği gibi kordon kanı hariç) tümü de genellikle yeterli sayıda kök hücre sağlayabilir.
Başlangıçta, tüm kök hücre nakilleri kemik iliği nakilleri şeklinde yapılmaktaydı. Ancak günümüzde periferik kan nakilleri daha yaygındır. Sıklıkla, doktorlar periferik kandan kemik iliğinde olduğundan daha fazla sayıda kök hücre elde edebilmektedirler. Aynı zamanda, periferik kan kök hücre bağışlaması kemik iliği bağışından daha kolaydır. Periferik kan kök hücre naklinin diğer bir avantajı da alıcının kan sayımında kemik iliği nakline göre daha hızlı bir iyileşme görülmesidir. Ancak graft-versus-host hastalığı (vericinin hücrelerinin alıcıya karşı reaksiyon göstermesi) oluşma riski periferik kan kök hücre nakillerinde kemik iliği nakillerine göre biraz daha yüksektir.
Gönüllü kök hücre bağışlayıcıları arasından iyi bir eşleşme olmaması durumunda kordon kanı nakli bir seçenek olabilir. İyi eşleşmiş kordon kanı birimi tercih edilse de, çalışmalar bu uyumun ilik ya da periferik kan nakillerinde ihtiyaç duyulan uyum kadar yakın olması gerekmediğini göstermektedir. Bu, nadir rastlanan doku tipine sahip hastalar için bir avantaj olabilir. Bu tip nakilde farklı bir bağışlama işlemi gerekmemektedir, Ayrıca graft-versus-host hastalığının ağırlığını da azaltabilir. Kordon kanı hücrelerinin yerleşmesi genellikle daha uzun süre alır. Bu da hastayı kemik iliği veya periferik kan kök hücre naklinden daha uzun bir süre enfeksiyon riski altında tutar. Diğer bir çekince de kemik iliği nakli veya periferik kan kök hücre naklinin aksine, kordon kanı kök hücre hücreleri kullanıldıktan sonra gerek duyulduğunda biraz daha kök hücre vermesi için verici tekrar çağrılamaz.
Hücre kaynaklarının karşılaştırılması
|
Faktör |
Kemik iliği |
Periferik kan kök hücreleri (PKKH) |
Göbek kordonu kanı |
|
HLA uyumu |
Kordon kanına göre daha uygun bir eşleşme gereklidir. |
İlik ve PKKH e göre daha az uyuma izin verilebilir. |
|
|
Yerleşim süresi |
Genellikle PKKH dan daha yavaş, ancak kordon kanından daha hızlıdır. |
İlik veya kordon kanından genellikle daha hızlıdır. |
Genellikle ilik ve PKKH den daha yavaştır. |
|
Akut GVHD riski |
Risk PKKH ile olandan daha azdır. |
Risk ilik ile olandan daha yüksektir. |
Akut GVHD riski daha azdır. |
|
Kronik GVHD riski |
Risk PKKH ile olandan daha azdır. |
Risk ilik veya kordon kanı ile olandan daha yüksektir. Ayrıca kronik GVHD tedavisi daha zor olabilir. |
Risk ilik veya PKKH e göre daha azdır. |
|
Hücre dozu |
Hemen hemen her zaman yeterli hücre elde edilebilir. |
İliğe göre daha fazla hücre elde edilebilir. |
Kordon kanında sınırlı sayıda hücre olduğu için toplanan hücre sayısı düşük olabilir. Bazen yetişkin bir hasta için yeterli sayıda hücre bulunmayabilir. |
|
Verici ya da kordon kanı aramak için gerekli süre |
Ortalama arama süresi 96 gündür. |
Genellikle 1 ay içinde bulunabilir. |
|
|
İkinci nakil (nakil başarısızlığı veya nüks durumunda) |
Verici durumuna göre potansiyel olarak sağlanabilir. |
Mümkün değildir, ancak ikinci bir ünite kordon kanı hemen sağlanabilir. |
|